Actiefpremie voor bijstandsgerechtigden
Mogen bijstandsgerechtigde naast hun uitkering een Actiefpremie ontvangen als zij vrijwilligerswerk doen of parttime werken? De ChristenUnie wil deze premie behouden om participatie te stimuleren. De VVD wil deze premie afschaffen, omdat ouderen met alleen AOW niet in aanmerking komen voor zo’n premie als ze vrijwilligerswerk doen. Eigenlijk gaat het hierbij ook over de vraag of je de wortel of de stok wilt hanteren om bijstandsgerechtigden richting betaalde arbeid te leiden. Je zou ook kunnen zeggen dat iedereen verplicht vrijwilligerswerk moet doen, anders krijg je een korting op de bijstand. Dat is de stok. Maar die hanteren we nauwelijks in Amersfoort. We gebruiken wel de wortel in de vorm van de Actiefpremie en de Uitstroompremie.
Nieuwe vrijwilligersbeleid en afschaffing van de vrijwilligersvergoeding
Afgelopen dinsdag spraken we in de gemeenteraad over de Actiefpremie voor bijstandsgerechtigden. En aankomende dinsdag stellen we het nieuwe Vrijwilligerswerkbeleid vast. Met de vaststelling van dit nieuwe beleid komt er een einde aan de vrijwilligersvergoeding die tot nu toe nog aan oud-vrijwilligers van Stadsring51 en Ravelijn werd betaald. Voordat IndeBuurt033 werd opgericht, kregen vrijwilligers vanuit deze organisaties een vergoeding van 7,50 euro per dagdeel. Maar IndeBuurt033 wilde geen vergoeding betalen aan vrijwilligers. Vrijwilligers horen hun werk ‘om niet’ te willen doen. De beloning zit in de voldoening die je voelt. Vrijwilligersorganisaties die hun vrijwilligers werven via IndeBuurt033 mogen overigens wel zelf weten of zij een vergoeding betalen aan hun vrijwilligers of niet. Maar dat doet bijna geen enkele organisatie.
Als ChristenUnie hadden we enige moeite met dit nieuwe beleid. We willen graag dat arbeid loont en dat bijstandsgerechtigden die vrijwilligerswerk doen ook financieel beter af zijn dan bijstandsgerechtigden die niets doen. Maar we vrezen ook de armoedeval. Veel bijstandsgerechtigden gaan er in financieel opzicht niet op vooruit als ze betaalde arbeid gaan doen. Als ze hun vrijwilligerswerk met vergoeding moeten inruilen voor een betaalde baan, gaan ze er dus op achteruit.
Hoe stimuleren we bijstandsgerechtigden actief te worden?
Uiteindelijk hebben we dus besloten om in te stemmen met de afschaffing van de vrijwilligersvergoeding door IndeBuurt033. Maar we willen de Actiefpremie wel graag houden. Het college stelde voor om deze premie alleen te betalen aan mensen die niet doorgeleid kunnen worden naar een fulltime betaalde baan, om een armoedeval te voorkomen. Met deze beperking van de doelgroep kunnen wij instemmen. Het college stelde ook voor om de Actiefpremie pas na drie jaar vrijwilligerswerk of parttimewerk te betalen, maar dat vinden wij te lang duren. Voor ons is het doel van de Actiefpremie om mensen te stimuleren om actief te worden, liefst op weg naar betaalde arbeid. Hoe langer je op je beloning moet wachten, hoe minder goed je de mensen bereikt die de beloning nodig hebben om actief te worden.
Wij verwachten dat de Actiefpremie zichzelf terugbetaalt, maar misschien niet direct via de gemeentekas. Als mensen vrijwilligerswerk of parttime werk doen, is dat goed voor hun eigenwaarde. Dan gaan zorgkosten omlaag. Als zij in staat blijken te zijn om betaalde arbeid te verrichten – parttime of fulltime – kan de bijstandsuitkering ook omlaag. Door participatie wordt hun netwerk vergroot en dit heeft ook een positief effect op hun welbevinden en de kans op een betaalde baan. Omdat AOW’ers niet naar de arbeidsmarkt geleid hoeven te worden, is de Actiefpremie geen instrument voor deze doelgroep.
Inzetten van Actiefpremie na zes maanden vrijwilligerswerk of parttime werk
We pleitten er dus voor om de Actiefpremie in te zetten na zes maanden vrijwilligerswerk of parttime werk. Want de eerste zes maanden dat een bijstandsgerechtigde parttime werk doet, mag hij/zij 20% van het verdiende loon houden. De rest moet hij terugstorten naar de gemeente. Na een half jaar is dit voorbij en moet al het verdiende geld teruggestort worden naar de gemeente (tenzij je meer verdient dat een bijstandsuitkering, want dan wordt je uitkering stopgezet). Dat is dus een perfect moment om te besluiten of deze persoon op weg gaat naar een fulltime baan (Uitstroompremie, geen Actiefpremie) of alleen parttime zal kunnen werken (wel Actiefpremie). Zo blijf je werken met de wortel en niet met de stok.
Vragen, opmerkingen of suggesties?
Neem contact op met raadslid Simone Kennedy-Doornbos: sj.kennedy-doornbos@amersfoort.nl
