Leefbaarheid en bereikbaarheid van Amersfoort, Hoogland en Hooglanderveen

Door Marcel Koning op 26 oktober 2023 om 08:00

Lees voor

Leefbaarheid en bereikbaarheid van Amersfoort, Hoogland en Hooglanderveen

Niets doen is geen optie

Als partijen in de Amersfoortse Gemeenteraad zijn we ons bewust van onze politieke verschillen. We hebben overtuigingen en die dragen we met passie uit.
Maar we hebben ook respect voor elkaars opvattingen én we voelen de verantwoordelijkheid om steeds weer op zoek gaan naar wat ons bindt. 
Dat zijn we aan onze stad verplicht.
Hoe we in Amersfoort omgaan met steeds meer woningen, mensen en auto’s is een best ingewikkelde uitdaging. Want onze mogelijkheden hebben grenzen, en daarnaast moeten we ook voorbereid zijn op klimaatveranderingen en deze zoveel mogelijk beperken.

Hoe we dat kunnen doen, daarover denken we best verschillend. Maar we voelen allemaal aan dat er iets moet gebeuren.
Daarom hebben we als ChristenUnie, CDA, GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren dit artikel geschreven. Het is een verhaal op hoofdlijnen wat de uitdaging is waar Amersfoort voor staat en hoe we samen een oplossingsrichting zoeken voor een stad die plek biedt voor duizenden extra woningen én tegelijk bereikbaar en prettig leefbaar blijft. Want niets doen is volgens ons geen optie. 

Amersfoort wil een groene, gezonde en bereikbare stad zijn. Tegelijkertijd zijn we een stad die groeit en waar steeds meer inwoners ook in hun eigen straat merken dat de ruimte schaars is. Die schaarste zal de komende jaren alleen nog maar toenemen. Dit vraagt om aanpakken. Niets doen is geen optie.

 Op 22 november is er referendum over het nieuwe parkeerbeleid van de gemeente. Dit beleid is één van de middelen die we nodig hebben voor die sturing, zodat we een groene, gezonde en bereikbare stad kunnen zijn én blijven.

De aanleiding voor dit nieuwe beleid ligt in een aantal ontwikkelingen die er nu spelen, die afzonderlijk en in samenhang vragen om het aanpassen van wie waar z’n auto(‘s) kan parkeren.

• Nu is er in de oude binnenstad Amersfoort al vergunning parkeren. In wijken rondom de binnenstad en in grote delen van Amersfoort-Zuid hebben bewoners veel last van parkeerders van buiten de stad, die vanuit deze woonwijken lopend of met hun vouwfiets naar hun werk of winkels in de binnenstad of het Centraal Station gaan. 
• Steeds vaker kunnen inwoners van Amersfoort hun auto niet meer parkeren in hun eigen straat. Dit leidt tot frustratie bij henzelf, maar ook weer tot frustratie op de plek waar uiteindelijk toch een plek gevonden wordt.
• Amersfoort heeft dringend behoefte aan extra huizen. Tot 2040 worden er ongeveer 14.000 woningen bijgebouwd. Om het groen rondom Amersfoort te sparen (denk aan Stoutenburg en Hoogland-West) is gekozen voor een veel hogere bouwdichtheid in onder meer het gebied Langs Eem en Spoor en op de Hoef. In Amersfoort geldt een afspraak over hoeveel parkeerplaatsen er per woonhuis moeten komen. Dat kost ook ruimte. Die gebieden hebben heel goed ov. Als je het parkeerbeleid verandert (deze zogenoemde parkeernorm lager maakt),  zodat er minder auto’s bijkomen, kunnen er meer mensen in de stad wonen. En als die norm omlaag gaat, moéten de omringende wijken van deze nieuwbouwlocaties beschermd worden tegen parkeerders uit de nieuwe wijken, het zogenoemde waterbedeffect zoals eerder genoemd. 
• Amersfoorters bezitten 65.000 auto’s, en daar zitten de leaseauto’s nog niet bij. En het aantal groeit nog steeds, al is het maar omdat Amersfoort nog steeds groeit, van 161.000 inwoners nu naar ongeveer 185.000 in 2040. Mensen hebben vaak een auto nodig, soms zelfs twee, maar we willen ook meer groen in de straat en het liefst een straat waar de inwoners kunnen ook prettig kunnen leven en kinderen veilig en leuk kunnen spelen en deelnemen aan het verkeer. Die balans is op dit moment scheef aan het groeien en leidt tot problemen en frustraties.
• De aarde warmt op. Ook in Amersfoort moeten we naar vermogen onze bijdrage leveren. Ook onze wijken hebben last van hittestress en wateroverlast bij extreme regenval. Meer groen in de straten, houden onze straten koeler en zorgt voor betere waterafvoer. Daarnaast is het belangrijk voor de biodiversiteit. Maar meer groen betekent ook minder plek voor auto’s. Dan moeten er dus alternatieven komen voor vervoer of voor parkeren. Een bijkomend voordeel van groenere straten is dat inwoners die ook als prettig ervaren en er gelukkiger van worden.

Lange termijn aanpak

De uitdagingen hierboven zijn niet simpel op te lossen, en vragen om allerlei maatregelen. Het parkeerbeleid is er daar onderdeel van. Het referendum gaat over het hele parkeerbeleid, wat een lange termijn aanpak is, gericht op bovenstaande uitdagingen.

Wat is dan het parkeerbeleid dat de gemeente wil doen om deze uitdagingen aan te pakken?

Korte termijn oplossing voor groot deel van de stad

We starten met het gebied vergroten waar je alleen met een parkeervergunning kunt parkeren. Te beginnen bij een flink gebied waar het nu al knelt en de wijken naast de nieuwbouw waar we de lage parkeernorm voor invoeren. Daardoor kunnen inwoners die een auto hebben deze (eerste) auto in de straat parkeren. Zo hebben zij geen last meer van de auto’s van de mensen die parkeren voor een bezoek aan de binnenstad of het centraal station en vermijden we het risico dat de bewoners van de nieuwbouw hun auto parkeren in de omliggende wijken ‘

Dat is eerlijk.

Vathorst, Nieuwland, Kattenbroek en Hoogland hebben door hun natuurlijke grenzen ten opzichte van de rest van de stad (park, ringweg, snelweg) minder last van dit ‘waterbedeffect’. Daar geldt dus de parkeervergunning op korte termijn nog niet. Aan de andere kant zien we daar ook dat inwoners last hebben van hittestress en willen we die wijken ook mooier inrichten en klimaatbestendig maken.  Daarom willen we de vergunningen wel later invoeren.

Inwoners van bestaande woningen blijven ook in de toekomst de mogelijkheid houden de eerste auto dichtbij hun huis te parkeren, maar voor de tweede (en eventueel derde auto) willen we andere opties aanbieden. Daarnaast willen we vooral inwoners verleiden om zich op een andere manier te verplaatsen.  Zodat er minder auto’s komen en ook in deze wijken meer ruimte ontstaat voor andere dingen.  Maar daarvoor zijn dan wel alternatieven nodig.

Openbaar vervoer en deelvervoer verbeteren

Voor duizenden Amersfoorters is het openbaar vervoer de ideale manier om op het werk te komen of familie of vrienden te bezoeken. Voor hoe meer mensen dat geldt, hoe minder auto’s er nodig zijn. De keus om met het OV, de fiets of de auto te reizen wordt immers vooral bepaald door de reistijd tussen je woonadres en je bestemming. Daardoor is het OV niet voor iedereen altijd een logische keusDoor het OV verder te verbeteren zal dit steeds vaker wél het geval zijn en een volwaardig alternatief zijn voor de auto. Los daarvan, een beter openbaar vervoer in Amersfoort is sowieso zeer wenselijk opdat het autovervoer in en uit de stad niet nog verder groeit. Voor mensen die niet alle dagen in de week een (tweede) auto nodig hebben willen we het deelvervoer verder uitbreiden. Zo kan je toch af en toe gebruik maken van een auto als je die nodig hebt. Als meer gezinnen geen 2^e auto nodig hebben, zijn we al een heel stuk verder met het mooier maken van de stad.

Hubs creëren

De auto is voor veel mensen nog echt nodig, maar dat wil niet zeggen dat we die altijd bij ons huis moeten hebben. Voor de eerste auto blijft het ook in de toekomst de optie deze nabij je huis te parkeren. Daarnaast worden er ‘hubs’ gecreëerd. Plekken waar je je 2^e  (of 3^de) auto parkeert. Daarvoor willen we zoveel mogelijk gebruik maken van bestaande plekken in de wijken. Denk bijvoorbeeld aan parkeergarages die nu voor een groot deel van de dag onvoldoende benut worden. Daarnaast worden er hubs gecreëerd aan de randen van de stad waar je makkelijk met ov of fiets (of wandelend) verder de stad in komt, al dan niet naar je eigen huis..

Tot slot

Het parkeerbeleid is een lange termijnplan voor de hele stad en de dorpen. Immers de hele stad heeft te maken met vraag naar meer woningen en de effecten van de klimaatverandering. Zonder sturing zal de hele stad en de dorpen te maken krijgen met een toenemend aantal auto’s, meerverkeer en de frustraties die daarbij horen. Dus het plan gaat over de hele stad maar het gaat niet om het invoeren in de de hele stad in één keer!.

Als je alleen denkt vanuit parkeeroverlast, dan is het voor inwoners uit het noorden van de stad misschien niet meteen logisch om nu mee te doen aan dit nieuwe parkeerbeleid. Al zijn er ook in Nieuwland en Vathorst buurten waar parkeeroverlast bestaat.

Uiteraard willen we ook graag dit deel van onze gemeente groen en leefbaar houden.

Daarom zullen we in de komende jaren als er tijd en middelen zijn voor herinrichting de keuzes maken zoals hierboven beschreven:

• Minder frustratie over het parkeren van je 1^e auto
• Meer groen en ruimte in het straatbeeld
• Gebruik van deelvervoer en parkeren in hubs.

Het plan zoals het er nu ligt is nog niet in detail uitgewerkt. Door de gesprekken tot nu toe leven er binnen de Raad nu al uitgesproken ideeën en zorgen:

1. Zo is eerder dit jaar al gebleken dat de Raad in grote meerderheid vindt dat de prijs voor een parkeervergunning voor de eerste auto zo’n 25 euro per jaar moet bedragen en dat voor een tweede of derde auto moet worden gedacht aan een substantieel hoger bedrag. 
2. Voor thuishulp en mantelzorgers zullen er ontheffingen moeten komen opdat iedereen de hulp kan krijgen die nodig is. 
3. Parkeerterreinen aan de randen van de stad, zogeheten hubs, moeten er komen. Zij gaan helpen om het autoverkeer in de stad te verminderen. Zeker als deze hubs een goede aansluiting krijgen op het openbaar vervoer en voorzien in de verhuur van fietsen kan het een prima alternatief zijn voor parkeren in de binnenstad. 
4. Winkelcentra verdienen extra aandacht opdat ze gezond blijven. Je kunt denken aan dat je parkeervergunning ook bij het winkelcentrum geldig is in jouw wijk bijvoorbeeld of het instellen van een blauwe zone.

Het referendum gaat er uiteindelijk om of je de gemeente steunt in het tegengaan van de huidige problemen door het aantal auto’s dat in de stad wil parkeren.

We willen dit beter en eerlijker verdelen en de stad ook in de toekomst bereikbaar en leefbaar houden.
Dit wil de gemeente in nauw overleg doen met de inwoners. Per wijk zal samen met de bewoners worden gekeken naar de oplossingen die het beste passen bij hun wijk. Zo werken we samen aan een mooier Amersfoort.