Grotere boeven vangen
Het fraudebeleidskader in Amersfoort, dat dinsdag 19 februari door de raad is behandeld, is gericht op het voorkomen van fraude door mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. Maar soms pak je daarmee de zwakste partij, de mensen die zelf ook slachtoffer zijn geworden van frauderende bedrijven. De ChristenUnie wil dat de sociale dienst ook achter de grotere boeven aangaat, de werkgevers die bijstandsgerechtigden met valse informatie tegen contante betaling laten werken.
Bijstandsgerechtigden die zwart werken ondermijnen de solidariteit. Uitkeringen zijn alleen bedoeld voor mensen die zelf niet in hun eigen inkomen kunnen voorzien. Toch zijn er in Amersfoort veel mensen met een uitkering die zwart bijverdienen, vaak via huishoudelijk werk of klusjes. Deze werkzaamheden worden dan contant betaald door de meer welgestelde Amersfoorters, die dit ongestraft kunnen doen via de regeling ‘Dienstverlening aan huis’. Maar de bijstandsgerechtigden moeten deze inkomsten opgeven aan de sociale dienst en de belastingdienst, die hun inkomsten weer innemen. Het levert hen dus geen financieel voordeel op. Daarom worden deze inkomsten meestal niet opgegeven. Als een bijstandsgerechtigde tegen de lamp loopt, worden alle inkomsten uit deze arbeid weer teruggevorderd door de gemeente en daarnaast kan een sanctie worden opgelegd die soms even hoog is. De gemeente kan de particulieren die hen opdracht geven niets verwijten.
Dat ligt anders bij bedrijven die mensen zwart aannemen. In het werk dat fractievoorzitter Simone Kennedy deed met vluchtelingen is zij geregeld bedrijven tegengekomen die statushouders wel een kans willen geven op werk, maar geen arbeidscontract willen aanbieden en liever contant uitbetalen: “De statushouders zijn vaak blij dat ze eindelijk iets kunnen doen. Sommige werkgevers zeggen dat ze hen eerst een proeftijd aanbieden, waarin ze niet betaald krijgen. Anderen betalen contant en zeggen dat ze dit naast hun uitkering mogen doen. Meestal wordt gezegd dat ze dit niet hoeven aan te geven bij de Belastingdienst of de sociale dienst.”
Op 19 februari is een ingediende motie door de ChristenUnie en SP aangenomen waarin het college wordt verzocht bij geconstateerde fraude of fouten vanwege zwart werk na te gaan wie opdracht heeft gegeven tot dit werk en eventueel sanctievermindering toe te passen als blijkt dat de werkgever onjuiste informatie aan de werknemer heeft verstrekt. Bijstandsgerechtigden die door deze werkgevers om de tuin zijn geleid, zullen wel de teveel ontvangen uitkering terug moeten storten, maar hoeven dan misschien geen hoge boete te betalen. Ook wordt het college verzocht de gegevens door te spelen aan het FIOD, de Belastingdienst of de afdeling Handhaving, zodat gepaste actie ondernomen kan worden richting deze werkgevers. Want als bijstandsgerechtigden onder druk van de gemeente stoppen met hun zwarte arbeid bij deze bedrijven, gaan werkgevers weer op zoek naar andere slachtoffers. En die cyclus moet doorbroken worden, vindt Simone Kennedy.
Lees hier de motie.
