Onze bijdrage over de algemene beschouwingen
Voor de kadernota en de begroting was het dit jaar een hectisch jaar. Eerst kwam corona en waren allerlei steunmaatregelen nodig, waarvan we niet zeker wisten of het rijk ze allemaal zou vergoeden. Het rijk vergrootte wel de onzekerheid met begrotingswijzigingen die we niet hadden voorzien. Koppel dit aan de bezuinigingen die het rijk ons oplegt op het gebied van schaalvergroting en de noodzaak om te reserveren voor vervangingen (van bijvoorbeeld gebouwen en bruggen). En dan zie je dat het uitvoeren van onze coalitieambities onder druk kwam te staan. Vorig jaar dachten we nog dat we dit konden oplossen door uit onze reserve te putten, maar dit jaar bleek er nog steeds te weinig geld beschikbaar. En dan moet je opnieuw rond de tafel als coalitie. We staan nog steeds achter het coalitieakkoord en de ambities die daarin zijn verwoord, maar we moesten opnieuw onderhandelen over de snelheid waarmee we onze ambities kunnen realiseren gezien de huidige financiële situatie.
Het college heeft zijn uiterste best gedaan om in deze begroting uitvoering te geven aan het coalitieakkoord, maar kon binnen de beperkte middelen niet zorgen voor een begroting met voldoende reserves om het weerstandsveermogen op peil te houden. Als je de positie van de gemeente Amersfoort vergelijkt met veel andere gemeenten, doen we het helemaal nog niet zo slecht. Alle gemeenten verkeren in zwaar weer. De tekorten op het gebied van zorg en sociaal domein vallen in Amersfoort nog mee. En 2020 is een crisisjaar, dus zo erg is het niet als het weerstandsvermogen niet geheel voldoet aan de kaders. Je hebt juist reserves voor jaren als deze. Maar we kennen de toekomst niet en daarom willen we als ChristenUnie financieel verantwoord beleid voeren. Dat betekent voor ons dat het weerstandsvermogen ook voor de komende jaren minstens 1 moet zijn – een waarde waarin de reserves 90% van de risico’s dekken, om na de crisis weer te stijgen naar de door de gemeenteraad vastgestelde waarde van tussen de 1,2 en 1,5.
Dat betekent dat pijnlijke bezuinigingen nodig waren, of lastenverhogingen. Omdat we als ChristenUnie een ozb-verhoging (lokale belastingen) van 6% het komende jaar wel genoeg vinden, wilden we de ozb niet verder verhogen. Het betekende wel dat we mokkend akkoord zijn gegaan met het invoeren van de toeristenbelasting. Dat deden we liever niet. Maar Amersfoort is een uitzondering op dit gebied. Dus dat was wel een redelijk gemakkelijke manier om inkomen te verhogen, zonder de lasten voor onze inwoners te verhogen.
Mar daarnaast zijn ook bezuinigingen nodig. We konden kiezen voor de kaasschaaf – van elk programma 0,7% bezuinigen – maar dat is bezuinigen zonder visie. Bovendien vinden we dat we ook mogen bezuinigen op onze eigen ondersteuning (de fractievergoeding) en onze eigen ambities. Dat zie je terug in het amendement dat we met de andere coalitiefracties GL, VVD en D66 gezamenlijk indienen. Voor ons zijn vooral de bezuinigingen op wonen, duurzame stad en het sociaal domein erg moeilijk. Voor wonen en duurzame stad omdat deze bezuinigingen zo’n onevenredig groot deel vormen van het totale budget, omdat er al ambtenaren zijn aangenomen en het werkbudget al is verdeeld. En natuurlijk omdat we onze ambities dan ook minder snel kunnen realiseren.
Ook de bezuiniging op het sociaal domein is fors. Maar het is de helft van de bezuiniging die doorgevoerd zou worden als we de kaasschaaf hadden gehanteerd, omdat het sociaal domein met een budget van 250 miljoen euro de helft van onze hele begroting omvat. In dat opzicht is het sociaal domein ontzien. De reden waarom wij toch hebben ingestemd met een bezuiniging op het sociaal domein, is omdat we nu een autonome groei van 3 miljoen per jaar hebben ingeboekt in de begroting. Dat betekent dat we erop rekenen dat we elk jaar 3 miljoen extra gaan uitgeven aan zorg. Dat zit niet in de uitbreiding van het aantal inwoners van de stad – want dat heet areaalgroei en die is al in een andere post gedekt. Het zit ook niet in de stijging van salarissen, want die is ook al gedekt. Het zit maar gedeeltelijk in de veroudering van onze bevolking, waardoor meer zorg nodig zal zijn. Maar het is voor een groot deel gewoon stijging van zorggebruik. Uit onderzoek weten we dat deze stijging van zorgkosten niet zit bij de kwetsbare gezinnen. Maar dus bij de sterkere gezinnen. En is dat echt nodig? Drie miljoen per jaar extra aan zorgkosten, dat staat gelijk aan een ozb-verhoging van 6% elk jaar, alleen voor de toename in de gemiddelde zorgkosten per inwoner. We willlen liever investeren in preventie door goede wijkteams en royale minimaregelingen, dan in de groei van zorgkosten, die wellicht gaan naar niet-kwetsbare gezinnen en overhead van grote zorgpartijen.
De begroting kent ook veel positieve initiatieven:
* We gaan jongeren van 18-27 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs voortijdig hebben verlaten, zonder werk en zonder dagbesteding, actief benaderen om hen een aanbod te doen waarmee ze weer kunnen participeren in de samenleving
* We gaan extra geld investeren in het minimabeleid
* We houden de daklozenopvang Amergaard langer open en zorgen voor innovatieve woonconcepten zodat zij kunnen uitstromen, waarvoor het ministerie van VWS ons ondersteunt met 1,4 miljoen euro. Ook het ChristenUnie voorstel om meer co-housing te realiseren wordt momenteel gerealiseerd in de stad.
* En we zijn blij dat Amersfoort meedoet aan de landelijke actie Een tegen Eenzaamheid, samen met onze ouderenbonden.
Al met al zal onze stad met deze begroting beter in staat worden gesteld om goed uit deze crisis te komen. We bidden het college kracht en wijsheid toe om deze begroting uit te voeren in het belang van alle inwoners van onze stad.
